ហេតុ​អី​Huawei​​នៅ​ចង់​ទិញ​គ្រឿង​បន្លាស់​​ពី​អាមេរិក​​និង​ឃាត់​​មិនឲ្យ​​សងសឹក​?

​រឿងរ៉ាវ​រវាង​យក្ស​សេដ្ឋកិច្ច​អាមេរិក​និង​ចិន កំពុងស្ថិត​ក្នុងស្ថានភាព​យ៉ាប់យ៉ឺន​ដោះស្រាយ​មិន​ចេញ​។ បញ្ហា​ប្រឈម​ធំ​បំផុត​ដែល​ប្រទេស​ទាំងពីរ​កំពុង​ជួបប្រទះ​គឺ ទីមួយ​សង្គ្រាម​ពាណិជ្ជកម្ម​ដែល​អូស​បន្លាយពេល​ប្រមាណ​មួយឆ្នាំ​មកហើយ និង​សង្គ្រាម​បច្ចេកវិទ្យា​ដែល​ទើប​ផ្ទុះ​ខ្លាំង​ថ្មីៗ​នេះ​។ ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​សង្គ្រាម​ពាណិជ្ជកម្ម​ប៉ុន្មាន​សប្ដាហ៍​មុន អាមេរិក​បានប្រកាស​ដំឡើង​ពន្ធ​២៥​ភាគរយ លើ​ទំនិញ​ចិន​តម្លៃ​២០០​ពាន់​លាន​ដុល្លារ ហើយក៏​ត្រូវ​ចិន​សងសឹក​វិញ​។ តែ​ចំពោះ​សង្គ្រាម​បច្ចេកវិទ្យា ស្ថាបនិក​ក្រុមហ៊ុន​Huawei​បានប្រកាសថា លោក​មិន​គាំទ្រ​ឲ្យ​រដ្ឋាភិបាលចិន​សងសឹ​កនឹង​អាមេរិក​ទេ ហើយ​បើ​មាន​ករណីនេះ​មែន​លោក​នឹង​ចេញមុខ​ប្រឆាំង​មុនគេ​។ តើ​មាន​ដើមចម​អ្វី​នៅ​ពីក្រោយ​?

​ជា​បន្ដ​សូម​ស្ដាប់​នាទី​វិភាគ​ព្រឹត្ដិការណ៍​អន្ដ​រ​ជាតិ រៀបចំ​ជូន​ដោយ​ពេញ ផេង​ដូចតទៅ​៖

​​សំឡេង៖

​គិត​ត្រឹម​ពេលនេះ​សង្គ្រាម​ដ៏​ក្ដៅគគុក​រវាង​អាមេរិក​និង​ចិន កំពុង​ធ្វើឲ្យ​ចលាចល​ទូទាំង​ពិភពលោក​។ សង្គ្រាម​ទីមួយ​គឺ​សង្គ្រាម​ពាណិជ្ជកម្ម ហើយ​ថ្មីៗ​នេះ​ទើប​ផ្ទុះ​សង្គ្រាម​មួយទៀត​គឺ​សង្គ្រាម​បច្ចេកវិទ្យា រវាង​អាមេរិក​ជាមួយ​ក្រុមហ៊ុន​ទូរគមនាគមន៍​ចិន​Huawei​។ យើង​ងាក​មក​និយាយ​ពី​សង្គ្រាម​ពាណិជ្ជកម្ម​សិន ថា​ហេតុអ្វី​បានជា​ផ្ទុះឡើង​? មូលហេតុ​ដំបូង​បំផុត​នៃ​សង្គ្រាម​ពាណិជ្ជកម្ម​អាមេរិក​-​ចិន ដោយសារ​លោក​ដូណាល់ ត្រាំ​ប្រធានាធិបតី​អាមេរិក​លើកឡើងថា ធ្វើ​ជំនួញ​ជាមួយ​ចិន​អាមេរិក​ខាតបង់​ច្រើន គឺ​គ្មាន​តុល្យភាព​ពាណិជ្ជកម្ម​ទេ ធ្វើឲ្យប៉ះពាល់​ដល់​សេដ្ឋកិច្ច​អាមេរិក​។ ម្យ៉ាងវិញទៀត​អាមេរិក​ចោទថា​ក្រុមហ៊ុន​ចិន​បាន​លួច​កម្មសិទ្ធិ​បញ្ហា​ពី​ក្រុមហ៊ុន​អាមេរិក ដូច្នេះ​ដើម្បី​ស្នើ​ភាព​គ្នា​អាមេរិក​ត្រូវ​ចាត់វិធានការ​សមស្រប តាមរយៈ​ការដំឡើង​ពន្ធ​លើ​ទំនិញ​ចិន​នាំចូល​ទៅ​អាមេរិក​។​

​ចាប់តាំងពី​ផ្ទុះ​សង្គ្រាម​ពាណិជ្ជកម្ម អាមេរិក​បាន​ដំឡើង​ពន្ធ​លើ​ទំនិញ​នាំចូល​ពី​ចិន​បួន​លើក​ហើយ​។ លើកទីមួយ​ចាប់ផ្ដើម​មាន​ប្រសិទ្ធភាព​នៅ​ថ្ងៃទី​០៦​ខែកក្កដា​ឆ្នាំ​២០១៨ កាលនោះ​អាមេរិក​ដំឡើង​ពន្ធ​២៥​ភាគរយ​លើ​ទំនិញ​ចិន​តម្លៃ​៣៤​ពាន់​លាន​ដុល្លារ​។ លើក​ទី​ពីរ​នៅ​ថ្ងៃទី​២៣​ខែសីហា​ឆ្នាំ​២០១៨ អាមេរិក​ដំឡើង​ពន្ធ​២៥​ភាគរយ​លើ​ទំនិញ​ចិន​តម្លៃ​១៦​ពាន់​លាន​ដុល្លារ​។ លើក​ទី​បី​នៅ​ថ្ងៃទី​២៤​ខែកញ្ញា​ឆ្នាំ​២០១៨ អាមេរិក​ដំឡើង​ពន្ធ​១០​ភាគរយ​លើ​ទំនិញ​ចិន​តម្លៃ​២០០​ពាន់​លាន​ដុល្លារ​។ ដោយឡែក​នៅ​ថ្ងៃទី​០១​ខែធ្នូ​ឆ្នាំ​២០១៨ អាមេរិក​និង​ចិន​បាន​ឯកភាព​ផ្អាក​ការដំឡើង​ពន្ធ​រយៈពេល​៩០​ថ្ងៃ ឲ្យ​មន្ដ្រី​តំណាង​ចរចា​រក​ដំណោះស្រាយ​។ ប៉ុន្ដែ​ផុត​រយៈពេល​៩០​ថ្ងៃ​នៅតែ​គ្មាន​ដំណោះស្រាយ រហូតដល់​ពន្យារពេល​បន្ថែមទៀត​នៅតែ​គ្មាន​លទ្ធផល ដែល​ការចរចា​ចុងក្រោយ​ធ្វើឡើង​កាលពី​ថ្ងៃទី​០៩-១០​ឧសភា​នេះ នៅតែ​បញ្ចប់​ដោយ​គ្មាន​កិច្ចព្រមព្រៀង​អ្វី​ទាំងអស់​។ ទីបំផុត​លោក​ត្រាំ​បាន​បញ្ជា​ឲ្យ​បង្កើន​ពន្ធ​លើ​ទំនិញ​ចិន​ពី​១០​ទៅ​២៥​ភាគរយ លើ​ទំនិញ​ចិន​២០០​ពាន់​លាន​ដុល្លារ​ដែល​ដំឡើង​កាលពី​ខែកញ្ញា​ឆ្នាំមុន​។ លោក​ត្រាំ​ក៏​ប្រកាស​បញ្ជា​ឲ្យ​ចាប់ផ្ដើម​ដំណើរការ​នីតិវិធី ដំឡើង​ពន្ធ​លើ​ទំនិញ​ចិន​តម្លៃ​៣០០​ពាន់​លាន​ដុល្លារ​បន្ថែមទៀត​ដែរ​។ ការដំឡើង​ពន្ធ​របស់​អាមេរិក ក៏ត្រូវ​ចិន​ប្រកាស​ដំឡើង​ពន្ធ​លើ​ទំនិញ​អាមេរិក​វិញ​ដូចគ្នា​ទុកជា​ការ​សងសឹក​។​

​អ្នកជំនាញ​សេដ្ឋកិច្ច​បានលើកឡើង​ពី​ក្ដី​ព្រួយបារម្ភ​ថា សង្គ្រាម​ពាណិជ្ជកម្ម​រវាង​មហាអំណាច​សេដ្ឋកិច្ច​ទាំងពីរ នឹង​បង្ក​ផលប៉ះពាល់​ដល់​ទីផ្សារ​អន្ដរជាតិ​ទាំងមូល ដូច្នេះ​ត្រូវតែ​រក​ដំណោះស្រាយ​ជាបន្ទាន់​បើ​មិន​ចង់​ធ្លាក់​ក្នុង​វិបត្ដិ​កាន់តែ​ធ្ងន់ធ្ង​រ។ ពេលនេះ​មន្ដ្រី​ប្រទេស​ទាំងពីរ​ប្រកាស​នឹង​ជួបគ្នា​ម្ដងទៀត​ឆាប់ៗ​នៅ​ទីក្រុង​ប៉េកាំង​ដើម្បី​បន្ដ​កិច្ចចរចា​។​

​ស្របពេល​កំពុង​ទាល់ច្រក​នឹង​សង្គ្រាម​ពាណិជ្ជកម្ម អាមេរិក​និង​ចិន​បាន​ផ្ទុះ​សង្គ្រាម​មួយទៀត គឺ​សង្គ្រាម​បច្ចេកវិទ្យា​។ អាមេរិក​កំពុង​ចង់​បិទផ្លូវ​ក្រុមហ៊ុន​ទូរគមនាគមន៍​ឈានមុខ​របស់​ចិន គឺ​ក្រុមហ៊ុន​Huawei ដែល​អាមេរិក​ចោទថា​ស្ថិតក្រោម​ការគ្រប់គ្រងរ​បស់​រដ្ឋាភិបាល​ចិន ទោះ​ក្រុមហ៊ុន​ចេញមុខ​បដិសេធ​រាប់​ភ្លេច​ដង​ហើយ​ក្ដី​។ អាមេរិក​ថា​ក្រុមហ៊ុន​នេះ​បានទទួល​ជំនួយ​ជា​សាច់ប្រាក់​ពី​កងទ័ព​ចិន ពី​គណៈកម្មាធិការ​សន្ដិសុខ​ជាតិ​ចិន និង​ពី​បណ្ដាញ​ក្រុម​ចារកម្ម​របស់​ចិន​ផង ជា​ថ្នូរ​នឹង​ការដោះដូរ​ព័ត៌មាន​សម្ងាត់​។ អាមេរិក​ចោទ​ក្រុមហ៊ុន​Huawei កំពុង​ប្រើប្រាស់​ឧបករណ៍​លួច​ស៊ើប​យក​ព័ត៌មាន​សម្ងាត់​ពី​អ្នកប្រើប្រាស់ ជា​កត្ដា​ដែល​គំរាមកំហែង​ខ្លាំង​ដល់​សន្ដិសុខ​ជាតិ​អាមេរិក និង​បណ្ដា​ប្រទេស​ដែល​ប្រើប្រាស់​បច្ចេកវិទ្យា​ឬ​ឧបករណ៍​របស់​ក្រុមហ៊ុន​Huawei​។ សម្អាង​លើ​ហេតុផល​នេះ​អាមេរិក​បាន​ទទូច​ឲ្យ​បណ្ដា​ប្រទេស​ជាច្រើន ឈប់​សហការ​ជាមួយ​ក្រុមហ៊ុន​Huawei​លើ​ការអភិវឌ្ឍ​បណ្ដាញ​អ៊ី​ន​ធឺ​ណេត​ឥត​ខ្សែ​5G​។ 

​លោក​ដូណាល់ ត្រាំ​ប៉ុន្មាន​សប្ដាហ៍​មុន​បាន​បញ្ចូល​ក្រុមហ៊ុន​Huawei​ក្នុង​បញ្ជីខ្មៅ និង​ចេញ​បញ្ជា​មិនឲ្យ​ក្រុមហ៊ុនអាមេរិក​ផ្គត់​ផ្គង់​គ្រឿងបន្លាស់ កម្មវិធី​software​ទៅ​ក្រុមហ៊ុន​Huawei​ទៀតឡើយ បើ​គ្មាន​ការអនុញ្ញាត​ពី​រដ្ឋាភិបាល​។ គ្រាន់តែ​លោក​ត្រាំ​ប្រកាស​ភ្លាម ក្រុមហ៊ុន​Google​ជា​ក្រុមហ៊ុន​ផ្គត់ផ្គង់​ប្រព័ន្ធ​Android ទៅឲ្យ​ក្រុមហ៊ុន​ផលិត​ទូរស័ព្ទ​ជាច្រើន​ក្នុង​លោក ក៏​បានប្រកាស​ផ្ដាច់ទំនាក់ទំនង​ជាមួយ​ក្រុម​ហ៊ុន​Huawei​ភ្លាមៗ​ដែរ​។ ក្រោយមក​មាន​បណ្ដា​ក្រុមហ៊ុន​នៅ​អឺរ៉ុប​និង​នៅ​អាស៊ី ក៏​ប្រកាស​ផ្អាក​ផ្គត់ផ្គង់​និង​ទិញ​ផលិតផល​ពី​ក្រុមហ៊ុន​Huawei​បណ្ដោះអាសន្ន​។ កត្ដា​នេះ​ធ្វើឲ្យ​ក្រុមហ៊ុន​Huawei​ត្រូវ​ប្រឈម​ឧបសគ្គ ពិសេស​គឺ​អតិថិជន​របស់​ក្រុមហ៊ុន​ព្រួយបារម្ភ​យ៉ាងខ្លាំង ខ្លាច​ទូរស័ព្ទ​ដែល​ពួកគេ​កំពុង​ប្រើប្រាស់​ជួប​បញ្ហា​។ រដ្ឋាភិបាល​ចិន​ដែល​កំពុង​រង​ការចោទប្រកាន់ថា​បាន​គាំទ្រ​ក្រុមហ៊ុន​Huawei បាន​ព្រមាន​នឹង​ចាត់វិធានការ​ឆ្លើយតប​ទង្វើ​អាមេរិក និង​ថា រដ្ឋាភិបាលមាន​សិទ្ធិ​ការពារ​ផលប្រយោជន៍​ក្រុមហ៊ុន​ចិន​ទាំងអស់​។​

​តែ​លោក​យិន ចេង​ហ្វៃ​(Ren Zhengfei) ជា​ស្ថាបនិក​និង​នាយក​ប្រតិ​ប​ត្ដិ​ក្រុមហ៊ុន​Huawei បាន​និយាយថា​រឿង​ដែល​រដ្ឋាភិបាល​ចិន​ចង់​សងសឹក​នឹង​អាមេរិក ដោយ​ចាត់វិធានការ​ប្រឆាំង​ក្រុមហ៊ុន​Apple​មិនអាច​កើតឡើង​បានទេ ផ្ទុយទៅវិញ​បើ​បែបនេះ​មែន​លោក​នឹង​ចេញមុខ​ប្រឆាំង​មុនគេ​។ ពេល​ផ្ដល់​បទសម្ភាសន៍​ដល់​ទូរទស្សន៍​Bloomberg ចេញផ្សាយ​កាលពី​ថ្ងៃទី​២៧​ឧសភា លោក​យិន​សង្កត់ធ្ងន់ថា “​ទាក់ទង​នឹង​រឿង​សងសឹក​នោះ​មាន​ពីរ​ចំណុច​ដែល​ខ្ញុំ​ចង់​និយាយ ទីមួយ​វា​មិនអាច​កើតឡើង​បាន​ដាច់ខាត និង​ទី​ពីរ​ប្រសិនបើ​កើតឡើង​មែន ខ្ញុំ​នឹង​ក្លាយជា​មនុស្ស​ទីមួយ​ចេញមុខ​ប្រឆាំង​។ ក្រុមហ៊ុន​Apple​គឺជា​គ្រូ​របស់ខ្ញុំ​។ ក្នុងនាម​ជា​កូនសិស្ស​ម្នាក់ មាន​មូលហេតុ​អ្វីដែល​ខ្ញុំ​ត្រូវ​ប្រឆាំងនឹង​គ្រូ​របស់ខ្ញុំ​? ខ្ញុំ​មិន​អាចធ្វើ​បែប​នោះបានទេ​។​”

​នាយក​ក្រុមហ៊ុន​វ័យ​៧៤​ឆ្នាំ​រូបនេះ​បន្ថែមថា “​យើង​អាច​នឹងមិន​រីកចម្រើន​ដូច​គោលដៅ​បានកំណត់ ប៉ុន្ដែ​យើង​នៅ​បន្ដ​អភិវឌ្ឍ​ទៅមុខ​ដដែល​។ ការដែល​អាច​រីកចម្រើន​បាន​ក្នុង​បរិបទ​តឹងតែង នោះ​បានន័យថា​យើង​ពិតជា​អស្ចារ្យ​។​” លោក​យិន​បាន​ឆ្លើយតប​នឹង​ពាក្យរិះគន់​ដែលថា​បច្ចុប្បន្ន​ក្រុមហ៊ុន​Huawei កំពុង​លួច​កម្មសិទ្ធិបញ្ញា​និង​ទទួល​ការគាំទ្រ​ពី​រដ្ឋាភិបាល​ផងដែរ​។ លោក​ថា​អាមេរិក​មិនបាន​អភិវឌ្ឍ​បច្ចេកវិទ្យា​ទាំង​នោះទេ ដូច្នេះ​តើ​ក្រុមហ៊ុន​លោក​លួច​ពី​អាមេរិក​យ៉ាងម៉េច​ទៅ​? ពេលនេះ​Huawei​កំពុង​នាំមុខ​អាមេរិក ប្រសិនបើ​Huawei​នៅ​ពីក្រោយ​អាមេរិក លោក​ត្រាំ​ក៏​មិនចាំបាច់​ប្រឹងប្រែង​រក​វិធីសាស្ដ្រ​វាយប្រហារ​បែប​នេះដែរ​។ ជុំវិញ​ការធ្លាក់ចុះ​ការផ្គត់ផ្គង់​គ្រឿងបន្លាស់​និង​software លោក​យិន​បញ្ជាក់ថា​Huawei​នឹង​ប្រើប្រាស់​គ្រឿងបន្លាស់​និង​កម្មវិធី​ផលិត​ដោយ​ខ្លួនឯង​។ 

​នៅក្នុង​បទសម្ភាសន៍​លោក​យិន​អះអាង​ដែរថា អាមេរិក​អាច​គ្រប់គ្រង​ក្រុមហ៊ុន​របស់គេ​បាន តែ​អាមេរិក​មិនមែនជា​ប៉ូលិស​អន្ដរជាតិ​ឡើយ គេ​មិនអាច​គ្រប់គ្រង​ក្រុមហ៊ុន​ទាំងអស់​ក្នុង​លោក​បានទេ​។ ក្រុមហ៊ុន​នានា​អាច​សម្រេចចិត្ដគួរ​សហកា​រ​ជាមួយ​Huawei​ឬ​អត់ អាស្រ័យ​លើ​គោលជំហរ​និង​ផលប្រយោជន៍​អាជីវកម្ម​។ ប្រសិនបើ​អាមេរិក​រឹតបន្ដឹង​កាន់តែខ្លាំង​លើ​Huawei នោះ​Huawei​នឹង​កាត់បន្ថយ​ការបញ្ជាទិញ​ពី​អាមេរិក ហើយ​ប្រើប្រាស់​បន្ទះ​ឈីប​ផ្ទាល់ខ្លួន​វិញ​។ តែបើ​ក្រុមហ៊ុន​អាមេរិក​ទទួល​បានការ​អនុញ្ញាត​ពី​ទីក្រុង​វ៉ាស៊ីនតោន Huawei​នឹង​បន្ដ​ទិញ​ពី​ពួកគេ​ដូច​មុន​អ៊ីចឹង​។ ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​ការចរចា លោក​យិន​ឆ្លើយតប​ថា​គ្មាន​រឿង​ចាំបាច់​ដែល​ត្រូវ​ចរចា​ទេ​។ អាមេរិក​មិនបាន​នាំយក​ផលិតផល​ពី​Huawei​ឡើយ តែ​នៅ​ថ្ងៃមុខ​បើ​អាមេរិក​ចង់​ទិញ​ក៏​Huawei​មិន​លក់​ឲ្យ​ដែរ​។ វា​គ្មាន​អី​ចាំបាច់​សោះ​ដែល​ត្រូវ​ចរចា​។​

​ជារួម​មក បើ​ក្រុមហ៊ុន​Huawei​អាច​បន្ដ​ទទួលបាន​ការផ្គត់ផ្គង់​ពី​ក្រុមហ៊ុន​អាមេរិក​ឬ​ក្រុមហ៊ុន​ផ្សេង​នានា​ដូច​មុន នោះ​ក្រុមហ៊ុន​នឹង​ចំណេញ​ច្រើន ពិសេស​បំផុត​ចំណេញ​ពេលវេលា​តែម្ដង មិនចាំបាច់​ចំណាយពេល​ស្រាវជ្រាវ​និង​ផលិត​ដោយ​ខ្លួនឯង​៕