មេដឹកនាំ​ពិភពលោក​សាទរ​ប្រធានាធិបតី​អាមេរិក​ថ្មី​ចូ បាយ​ដិន​

​សហភាព​អឺរ៉ុប អ៊ីរ៉ង់ អ៊ីស្រាអែល អង្គការ​ណា​តូ រុស្ស៊ី អាល្លឺម៉ង់ បារាំង អង់គ្លេស សិង្ហ​បុរី ឥណ្ឌា ជប៉ុន បណ្តុំ​រដ្ឋ​ឈូង​សមុទ្រ​និង​ប៉ាឡេ​ស្ទីន​ជាដើម បាន​អបអរសាទ​និង​ស្វាគមន៍​យ៉ាងខ្លាំង ចំពោះ​ប្រធានាធិបតី​អាមេរិក​ថ្មី​លោកចូ បាយ​ដិន បន្ទាប់ពី​លោក​បាន​ស្បថ​ចូល​កាន់តំណែង​ប្រធានាធិបតី​ជា​ផ្លូវការ​នៅ​ថ្ងៃទី​២០​ខែមករា​ឆ្នាំ​២០២១​។ ក្រុម​មេដឹកនាំ​ពិភពលោក​ទាំងនេះ ជាពិសេស មេដឹកនាំ​ប្រទេស​ដែល​ជួប​ភាព​តានតឹង​ជាមួយ​អាមេរិក អំឡុងពេល​លោក​ដូណាល់ ត្រាំ​ដឹកនាំ​រយៈពេល​៤​ឆ្នាំកន្លងមក រំពឹងថា​ប្រធានាធិបតី​អាមេរិក​ថ្មី​នឹង​ជួសជុល​ទំនាក់ទំនង​ដែល​រង​នូវ​ការខូចខាត ឲ្យ​ប្រសើរ​ឡើងវិញ​។​

​លោក​Charles Michel​ប្រធាន​ក្រុមប្រឹក្សា​សហភាព​អឺរ៉ុប​ថ្លែងថា ថ្ងៃនេះ​គឺជា​ឱកាស​ដើម្បី​ស្ដារ​ទំនាក់ទំនង​ឡើងវិញ ក្រោយ​ទំនាក់ទំនង​អឺរ៉ុប​-​អាមេរិក​រងគ្រោះ​ខ្លាំង​ក្នុង​រយៈពេល​៤​ឆ្នាំ​ចុងក្រោយ​។ លោក​ក៏បាន​អំពាវនាវ​ឲ្យ​ប្រធានាធិបតី​ថ្មី រួមគ្នា​បង្កើត​កតិកាសញ្ញា​គ្រឹះ​ថ្មី​មួយ​សម្រាប់​អឺរ៉ុប ដែល​កាន់តែ​រឹងមាំ​សម្រាប់​អាមេរិក​និង​សម្រាប់​ពិភពលោក​មួយ​ដែល​ល្អប្រសើរ​។ ប្រធាន​គណៈកម្មាធិការ​អឺរ៉ុប​លោកស្រី​Ursula von der Leyen​បានបង្ហាញ​ក្ដីរំភើប​ដោយ​និយាយថា ថ្ងៃ​ថ្មី​នៅ​អាមេរិក​គឺជា​ពេលដែល​អឺរ៉ុប​ទន្ទឹងរង់ចាំ​ជា​យូរ​មកហើយ​។ លោកស្រី​រំពឹង​ប្រធានាធិបតី​ថ្មី​ចូ បាយដិ​ននឹង​ផ្សារភ្ជាប់​សារៈសំខាន់ ដើម្បី​នាំមក​នូវ​សម្ព័ន្ធភាព​នៃ​អំណាច ដែល​មានគំនិត​ដូចគ្នា​ជាមួយ​សហភាព​អឺរ៉ុប ស្ដីពី ការប្រែប្រួល​អាកាសធាតុ​និង​បញ្ហា​ប្រឈម​ដទៃទៀត​។ លោកស្រី​បន្ថែមថា សហភាព​អឺរ៉ុប​និង​សហរដ្ឋអាមេរិក​ត្រូវតែ​ជា​អ្នកដឹកនាំ​ជួរមុខ​។

​សហភាព​អឺរ៉ុប​ហាក់​មានបំណង​ចង់​ធ្វើឲ្យ​ប្រសើរឡើង​នូវ​ទំនាក់ទំនង​ជាមួយ​អាមេ​រិក ដែល​ត្រូវបាន​ខូចខាត​ដោយសា​រលោក​ដូណាល់ ត្រាំ​។ ក្រៅពី​ដក​អាមេរិក​ចេញពី​កិច្ចព្រមព្រៀង​ទី​ក្រុងប៉ារីស កិច្ចព្រមព្រៀង​នុយក្លេអ៊ែរ​អ៊ីរ៉ង់​ដែល​សម្របសម្រួល​ដោយ​មេដឹកនាំ​អឺរ៉ុប លោក​ត្រាំ​ក៏បាន​ដាក់​សម្ពាធ​យ៉ាងខ្លាំង​ដល់​សហភាព​អឺរ៉ុប​ក្នុង​ការកាត់បន្ថយ​អតិរេក​ពាណិជ្ជកម្ម​ជាមួយ​អាមេរិក​។ ជា​លទ្ធផល​វា​បានធ្វើឲ្យ​មានសង្គ្រាម​ពន្ធគយរ​វាង​ភាគី​ទាំងពីរ​។​

​ចំណែក​លោក​Hassan Rouhani​ប្រធានាធិបតី​អ៊ីរ៉ង់ ដែល​ជួប​ភាពជូរចត់​ខ្លាំងជាងគេ​ជាមួយ​អាមេរិក ក្នុងពេល​ដឹកនាំ​ដោយ​លោក​ដូណាល់ ត្រាំ បាន​សាទរ​ចំពោះ​ការចាកចេញ​របស់លោក​ត្រាំ និង​រំពឹងថា​រដ្ឋបាល​របស់​លោក​បាយដិ​ននឹង​វិលត្រឡប់​ទៅរក​ច្បាប់​និង​ការប្តេជ្ញាចិត្ត ហើយ​ព្យាយាម​ក្នុង​រយៈពេល​៤​ឆ្នាំ​បន្ទាប់ ដើម្បី​លុបស្នាម​ប្រឡាក់​ដ៏​ខ្មៅ​ងងឹត បន្សល់ទុក​ដោយ​រដ្ឋាភិបាល​ចាស់ ក្នុង​រយៈពេល​៤​ឆ្នាំកន្លងមក​។ អ៊ីរ៉ង់​បាន​ទទូច​ម្តង​ហើយ​ម្តងទៀត​ឲ្យ​ទីក្រុង​វ៉ា​ស៊ីន​តោនដក​ទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ច​ចេញពី​ខ្លួន​ផងដែរ​។​

​លោក​ត្រាំ​បាន​ដក​អាមេរិក​ចេញពី​កិច្ចព្រមព្រៀង​នុយក្លេអ៊ែរ​អ៊ីរ៉ង់​ក្នុង​ឆ្នាំ​២០១៨ ក្រោម​ហេតុផល​ថា​អ៊ីរ៉ង់​បាន​រំលោភ​លើ​កិច្ចព្រមព្រៀង​នេះ និង​ដាក់​ទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ច​ប្រឆាំងនឹង​អ៊ីរ៉ង់​យ៉ាង​ពេញទំហឹង ដែល​ជាហេតុ​ធ្វើឲ្យ​អ៊ីរ៉ង់​ខឹងសម្បា​យ៉ាងខ្លាំង​។ យ៉ាងណា មុនពេល​ស្បថ​កាន់តំណែង លោក​បាយដិន​ធ្លាប់​លើកឡើងថា​នឹងនាំ​អាមេរិក​ត្រឡប់​ទៅរ​កកិច្ចព្រមព្រៀង​នុយក្លេអ៊ែរ​អ៊ីរ៉ង់​ឆ្នាំ​២០១៥​វិញ ហើយ​គៀង​អ៊ីរ៉ង់​ឲ្យចូល​ក្នុងគន្លង​កិច្ចព្រមព្រៀ​ង​ដ៏មាន​សារៈសំខាន់​មួយ​នេះ​។​

​រីឯ​នាយករដ្ឋមន្ត្រី​អ៊ីស្រាអែល​លោក​បេន​យ៉ា​មីន នេ​តាន់​យ៉ា​ហ៊ូ ដែលមាន​ទំនាក់ទំនង​យ៉ាង​ស្អិតល្មួត​ជាមួយ​មេដឹកនាំ​អាមេរិក​មុន​គឺ​លោក​ត្រាំ បាន​ជំរុញ​ឲ្យ​មេដឹកនាំ​អាមេរិក​ថ្មី​ដែលជា​លោក​បាយ​ដិន ពង្រឹង​សម្ព័ន្ធភាព​ដែលមាន​ជា​យូរ​មកហើយ​រវាង​ប្រទេស​ទាំងពីរ និង​ពិភព​អារ៉ាប់​និង​ប្រឈមមុខ​នឹង​បញ្ហា​រួម​។ នៅក្នុង​បញ្ហា​នោះ​លោក​បាន​សង្កត់ធ្ងន់ថា ការគំរាមកំហែង​របស់​អ៊ីរ៉ង់​គឺ​សំខាន់បំផុត​។​

ខុសពី​អគ្គលេខាធិការ​អង្គការ​ណា​តូ​លោក​Jens Stoltenberg បាន​ថ្លែងថា​សម្ព័ន្ធមិត្ត​ណា​តូ​ចាំបាច់​ត្រូវ​ឈរ​រួមគ្នា ដើម្បី​ដោះស្រាយ​ផលវិបាក​សន្តិសុខ នៃ​ការ​ងើបឡើង​នៃ​ឥទ្ធិពល​របស់​ចិន ការគំរាមកំហែង​នៃ​អំពើ​ភេរវកម្ម រួមមាន​នៅក្នុង​ប្រទេស​អា​ហ្វ​ហ្គានី​ស្ថាននិង​អ៊ីរ៉ាក់ និង​មិនអាច​ប្រកែក​បាន​ពី​ការកើនឡើង​របស់​រុស្ស៊ី​ទល់នឹង​ណា​តូ​។​

​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​រុស្ស៊ី អ្នកនាំពាក្យ​វិមាន​ក្រឹម​ឡាំង​លោក​Dmitry Peskov​និយាយថា​ប្រទេស​រុស្ស៊ី​នឹង​ស្វែងរក ទំនាក់ទំនង​ល្អ​ជាមួយ​សហរដ្ឋអាមេរិក ខណៈ​សេចក្តីថ្លែងការណ៍​របស់​ក្រសួងការបរទេស​និយាយថា ពួកគេ​រំពឹង​នឹងមាន​វិធីសាស្ត្រ​ដែលមាន​លក្ខណៈ​ស្ថាបនា​បន្ថែមទៀត សម្រាប់​កិច្ចពិភាក្សា​អំពី​ការគ្រប់គ្រង​អាវុធ​។ អាមេរិក​និង​រុស្ស៊ី​អាច​នឹងមាន​ការពិភាក្សា​គ្នា អំពី ការបន្ត​សុពលភាព​កិច្ចព្រមព្រៀង​នុយក្លេអ៊ែរ​START​ដែល​ផុតកំណត់​នៅ​ឆ្នាំ​២០២១​នេះ​។ START ជា​សន្ធិសញ្ញា​រវាង​អាមេរិក និង​រុស្ស៊ី​ដែល​ហាមឃាត់​មី​ស៊ី​ល​យុទ្ធសាស្ត្រ​របស់​មហាអំណាច​ទាំងពីរ​។​

​អធិការបតី​អាល្លឺម៉ង់​លោកស្រី​Angela Merkel និយាយថា លោកស្រី​កំពុង​ទន្ទឹងរង់ចាំ​ទំព័រ​ថ្មី​នៃ​ទំនាក់ទំនង​និង​កិច្ចសហប្រតិបត្តិកា​រអា​មេរិក​-​អាល្លឺម៉ង់​។ លោកស្រី​Merkel​ចូលរួម​អបអរសាទរ​យ៉ាង​កក់ក្តៅ​បំផុត​ចំពោះ​លោកចូ បាយដិ​ននិង​លោក​ស្រីកា​ម៉ាឡា ហារី​ស ដែល​គឺជា​ការអបអរសាទរ​ដ៏​ពិតប្រាកដ​នៃ​លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ​របស់​អាមេរិក​។ ប្រធានាធិបតី​អាល្លឺម៉ង់​លោក​Frank-Walter Steinmeier​បាន​សំដែង​អារម្មណ៍​ធូរស្រាល​នៅពេល​លោកចូ បាយដិន​ចូលមក​ជំនួស​លោកដូ​ណាល់​ត្រាំ និង​ហៅថា ជា​ថ្ងៃ​ល្អ​សម្រាប់​ប្រជាធិបតេយ្យ​។​

​សម្ព័ន្ធមិត្ត​អាមេរិក​ផ្សេងទៀត គឺ​ប្រធានាធិបតី​បារាំង​លោក​អេ ម៉ា​ណូអែល ម៉ា​ក្រុង​ក្រៅពី​សាទរ លោក​រំពឹងថា​អាមេរិក​និង​បារាំង នឹង​កាន់តែ​រឹងមាំ​ក្នុង​ការប្រឈមមុខ​នឹង​ឧបសគ្គ​នា​ពេលបច្ចុប្បន្ន​។ កាន់តែខ្លាំង​ដើម្បី​កសាង​អនាគត​ដ៏​រឹងមាំ ដើម្បី​ការពារ​ភពផែនដី​នេះ​។ លោក​ម៉ា​ក្រុង​ក៏​មិន​ភ្លេច​ឡើយ​នូវ​ការស្វាគមន៍​ចំពោះ​កិច្ចព្រមព្រៀង​ទី​ក្រុងប៉ារីស​។ កិច្ចព្រមព្រៀង​អន្តរជាតិ​ឆ្នាំ​២០១៥ ដែល​ប្តេជ្ញា​ថា​ប្រទេស​ទាំងអស់​កាត់បន្ថយ​ការបំភាយ​កាបូន ដើម្បី​កំណត់​កំដៅ​ផែនដី ប៉ុន្តែ​សហរដ្ឋអាមេរិក​ដែល​ស្ថិតក្រោម​ការគ្រប់គ្រងរ​បស់​លោក​ត្រាំ បានបញ្ចប់​សមាជិកភាព​ជា​ផ្លូវការ​កាលពី​ខែវិច្ឆិកា​ឆ្នាំមុន តែ​យ៉ាងណា លោក​បាយដិ​ននឹង​នាំ​អាមេរិកត្រឡ​ប់​មករក​កិច្ចព្រមព្រៀង​ដ៏​មាន​សារៈសំខាន់​ចំពោះ​ភពផែនដី​នេះ​វិញ​។​

​នាយករដ្ឋមន្ត្រី​អង់គ្លេស​លោក​ប័ររី​ស ច​ន​សុន​ដែល​បាន​ប្រឈមមុខ​នឹង​ការរិះគន់​ជុំវិញ​ទំនាក់ទំនង​ជិតស្និទ្ធ​ក​ជាមួយ​លោក​ត្រាំ បាន​និយាយថា​លោក​កំពុង​ទន្ទឹងរង់ចាំ​ធ្វើការ​យ៉ាង​ជិតស្និទ្ធ​ជាមួយ​លោក​បាយ​ដិន​។ អង់គ្លេស​និង​អាមេរិក​មាន​គោលដៅ​ដូចគ្នា ក្នុង​ការប្រយុទ្ធប្រឆាំង​នឹង​វីរុស​កូវី​ដ​១៩ ការពារ​សន្តិសុខ​និង​ការលើកកម្ពស់​និង​ការពារ​លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ហើយ​សង្ឃឹមថានឹង​ធ្វើកា​រ​រួមគ្នា​ដើម្បី​សម្រេច​ឲ្យបាន​ជោគជ័យ​។ 

​ឥណ្ឌា ជប៉ុន​និង​កូរ៉េខាងត្បូង​សុទ្ធតែ​ទន្ទឹងរង់ចាំ​ធ្វើ​ការងារ​ជាមួយ​លោក​បាយ​ដិន ដើម្បី​ពង្រឹង​ភាពជា​ដៃគូ​យុទ្ធសាស្ត្រ​ឥណ្ឌា​-​អាមេរិក និង​ដើម្បី​ធ្វើឲ្យ​លេច​រូបរាងឡើង​នូវ​សេរីភាព ការបើកចំហ​ឥណ្ឌូ​-​ប៉ាស៊ីហ្វិក​។

ចំណែក​លោក​Mahmud Abbas​ប្រធានាធិបតី​ប៉ាឡេ​ស្ទីន​វិញ អន្ទះសាចង់​ធ្វើ​ការងារ​រួមគ្នា​ជាមួយ​លោក​បាយ​ដិន ដើម្បី​សន្តិភាព​និង​ស្ថេរភាព​នៅក្នុង​តំបន់​និង​ពិភពលោក​។ មេដឹកនាំ​ប៉ាឡេ​ស្ទីន​រូបនេះ មិន​ពេញ​ចិត្តនឹង​លោក​ត្រាំ​យ៉ាងខ្លាំង ដែល​គាំទ្រ​អ៊ីស្រាអែល​ប្រឆាំងនឹង​ប៉ាឡេ​ស្ទីន រឿង​ជម្លោះទឹកដី​។ 

​ចំពោះ​មេដឹកនាំ​បណ្តុំ​រដ្ឋ​ឈូង​សមុទ្រ​ដូចជា​ប្រទេស​គុយ​វ៉ែត កាតា បា​រ៉ែ​ន អារ៉ាប់ប៊ីសាអូឌីត​និង​អា​រ៉ាប់រួម​សុទ្ធតែបាន​ផ្ញើ​សារ​អបអរសាទរ ចំពោះ​លោកចូ បាយ​ដិន​។ សម្រាប់​សម្តេច​ប៉ាប ​ហ្វ្រង់​ស័របាន​ជំរុញ​ឲ្យ​លោក​បាយដិន លើកកម្ពស់​ការផ្សះផ្សារ​និង​សន្តិភាព​នៅ​ជុំវិញ​ពិភពលោក​៕ ដោយ​៖​អ៊ុន សុខ​ឡា​