អាមេរិក​-​ចិន​​បង្ហាញ​​ហេតុផល​យ៉ាងណាខ្លះ​​ជុំវិញ​ការហាមឃាត់​​កម្មវិធី​TikTok?

​ស្របពេល​ទំនាក់ទំនង​អាមេរិក​-​ចិន​កំពុង​ធ្លាក់​ដុនដាប​ខ្លាំង ពេលនេះ​រដ្ឋបាល​លោក​ដូណាល់ ត្រាំ​បាននិងកំពុង​ដាក់​សម្ពាធ​លើ​កម្មវិធី​TikTok ជា​កម្មវិធី​ដ៏​ល្បី​មួយ​របស់​ចិន​។ ដាក់​សម្ពាធ​គឺ​នឹង​ហាមឃាត់​លែង​ឲ្យប្រើ​កម្មវិធី​នេះនៅ​អាមេរិក​ទៀតហើយ លុះត្រាតែ​លក់​ឲ្យ​ក្រុមហ៊ុន​អាមេរិក​ជា​អ្នកគ្រប់គ្រង​វិញ​។ អាមេរិក​បាន​លើក​ហេតុផល​មក​ពន្យល់​ជុំវិញ​ការហាមឃាត់​កម្មវិធី​TikTok ខណៈ​ចិន​ក៏​បង្ហាញ​ការយល់ឃើញ​របស់ខ្លួន​ជុំវិញ​បញ្ហា​នេះ​។ តើ​អាមេរិក​និង​ចិន​បកស្រាយ​យ៉ាងណាខ្លះ​?

​លោក​ដូណាល់ ត្រាំ​ប្រធានាធិបតី​អាមេរិក​មានចិត្ត​ទើសទាល់​នឹង​កម្មវិធី​TikTok​របស់​ចិន​ខ្លាំងណាស់ ហើយ​បាន​និយាយ​នៅ​ថ្ងៃ​សុក្រ​សប្តាហ៍​មុន​ថា លោក​គ្រោង​ចេញ​បទបញ្ជា​ពិសេស​ហាម​មិនឲ្យ​ប្រើប្រាស់​កម្មវិធី​នេះនៅ​អាមេរិកតទៅ​ទៀតឡើយ​។ មូលហេតុ​ដោយ​បារម្ភ​ពី​បញ្ហា​សន្ដិសុខ​ជាតិ គឺ​ខ្លាច​ចិន​ប្រើ​កម្មវិធី​TikTok​ប្រមូលយក​ទិន្នន័យ​ផ្ទាល់ខ្លួន​ពលរដ្ឋ​អាមេរិក​។ មតិ​ខ្លះ​លើកឡើងថា កម្មវិធី​TikTok​ស្ថិតក្រោម​ការគ្រប់គ្រង​របស់​ចិន ដែល​អាច​ធ្វើឲ្យប៉ះពាល់​ដល់​ការបោះឆ្នោត​ប្រធានា​ធិបតី​អាមេរិក​នៅ​ខែវិច្ឆិកា​ខាងមុខ​។ 

​ដំបូង​លោក​ត្រាំ​មិន​គាំទ្រ​គំនិត​ប្តូរ​ពី​ការបិទ​លែងឲ្យ​ប្រើប្រាស់​កម្មវិធី​TikTok មកជា​ការអនុញ្ញាតឲ្យ​ទិញ​កម្មវិធី​នេះមក​គ្រប់គ្រង​ដោយ​ខ្លួនឯង​វិញ​ទេ​។ ប៉ុន្តែ​ក្រោយ​ជួបពិភាក្សា​ជាមួយ​លោក​Satya Nadella នាយក​ប្រតិបត្តិ​ក្រុមហ៊ុន​Microsoft លោក​ត្រាំ​ស្រាប់តែ​ផ្លាស់ប្តូរ​ចិត្ត ហើយ​យល់ព្រម​ផ្តល់​ពេលវេលា​៤៥​ថ្ងៃ ដល់​ម្ចាស់​ក្រុមហ៊ុន​ByteDance​របស់​ចិន​នៅក្នុង​ការចរចា​លក់​កម្មវិធីដ៏​មាន​ប្រជាប្រិ​យ​ភាព​មួយនេះ​ឲ្យទៅ​ក្រុមហ៊ុន​Microsoft​។ ភ្លាមៗ​គេ​មិន​បានដឹង​ពី​មូលហេតុ ដែល​ធ្វើឲ្យ​លោ​កត្រាំផ្លាស់ប្តូរ​ចិត្តទិញ​កម្មវិធី​TikTok​នោះទេ ប៉ុន្ដែ​បើតាម​ការបញ្ជាក់​របស់​លោក​កាលពី​ថ្ងៃទី​០៣​សីហា លោក​ថា​រដ្ឋាភិបាល​អាមេរិក​គួរតែ​ទទួលបាន​ប្រយោជន៍​ពី​ការលក់​កម្មវិធី​នេះ​។ លោក​បន្ថែមថា​លោក​មិន​ខ្វល់​ក្រុមហ៊ុន​Microsoft​ជា​អ្នកទិញ​បាន ឬក៏​នរណា​មួយ​ក៏ដោយ ផលចំណេញ​ពី​ការទិញ​-​លក់​នេះ​នឹងត្រូវ​ធ្លាក់ចូល​ក្នុង​រតនាគារ​អាមេរិក អាមេរិក​នឹង​ធ្វើឲ្យ​រឿងនេះ​កើតឡើង​។​

​ដោយឡែក​និយាយ​ពី​ក្រុមហ៊ុន​Microsoft បាន​ប្តេជ្ញា​យក​TikTok​មក​គ្រប់គ្រង ដើម្បី​ត្រួតពិនិត្យ​សន្តិសុខ​ឲ្យបាន​ពេញលេញ​ឡើងវិញ និង​ផ្តល់​អត្ថប្រយោជន៍​សេដ្ឋកិច្ច​សមស្រប​ដល់​អាមេរិក រួមទាំង​រតនាគា​រស​ហ​រដ្ឋ​អាមេរិក​ផងដែរ​។ ក្រុមហ៊ុន​និយាយ​នៅក្នុង​សេចក្តីថ្លែងការណ៍​កាលពី​ថ្ងៃអាទិត្យ​ចុង​សប្ដាហ៍​មុន​ថា ខ្លួន​នឹង​បន្ត​ចរចា​ទិញ​កម្មវិធី​TikTok​ពី​ក្រុមហ៊ុន​ByteDance ហើយ​មាន​គោលបំណង​ដើម្បី​ឈានដល់​កិច្ចព្រមព្រៀង​មួយ​នៅ​ថ្ងៃទី​១៥ ខែកញ្ញា​ខាងមុខ​។ គេ​មិនទាន់​ដឹង​ច្បាស់​ថា តើ​ក្រុមហ៊ុន Microsoft​ហ៊ាន​ចំណាយ​ប្រាក់​ប៉ុន្មាន​ដើម្បី​ទិញ​កម្មវិធី​TikTok​នោះទេ ខណៈ​បើ​ផ្អែក​តាម​ទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មាន​រ៉​យ​ទ័រ យោងទៅលើ​ការវាយតម្លៃ​ដែល​រំពឹងទុក កម្មវិធី​វីដេអូ​ខ្លីៗ​មួយ​នេះ​មានតម្លៃ​លើសពី​៥០​ពាន់​លាន​ដុល្លារ​អាមេរិក​។ 

​សម្រាប់​ភាគី​ចិន បើតាម​ការចុះផ្សាយ​របស់​កាសែត​Global Times​ជាការ​សែត​គាំទ្រ​រដ្ឋាភិបាល​ក្រុង​ប៉េកាំង ការគំរាមកំហែង​របស់​អាមេរិក​ទៅលើ​ក្រុមហ៊ុនបច្ចេក​វិទ្យាចិន គឺជា​លទ្ធផល​នៃ​ចក្ខុវិស័យ​គិត​អាមេរិក​ដំបូង​គេ​របស់លោក​ត្រាំ​។ បើ​បែបនេះ​ធ្វើឲ្យ​ចិន​គ្មាន​ជម្រើស​អ្វី​ក្រៅពី​បង្ខំចិត្ដត​តាំង​ជាមួយ​អាមេរិក​ក្នុង​វិស័យ​បច្ចេកវិទ្យា​ឡើយ​។ 

​នៅក្នុង​បទ​វិចារណកថា​របស់​កាសែត​Global Times​សរសេរថា ចិន​មាន​វិធីសាស្ដ្រ​ជាច្រើន​ឆ្លើយតប​ប្រសិនបើ​រដ្ឋាភិបាល​អាមេរិក​អនុវត្ដ​តាម​ផែនការ​ដែល​ប្រកាស គឺ​លុបបំបាត់​កម្មវិធី​TikTok​ចោល​ឬ​ព្យាយាម​ដណ្ដើមយក​ធ្វើជា​កម្មសិទ្ធិ​។ អ្វីដែល​អាមេរិក​ធ្វើ​ដាក់​ក្រុមហ៊ុន​ByteDance​និង​ក្រុមហ៊ុន​Huawei បង្ហាញឲ្យឃើញពី​កិច្ចខិតខំ​របស់​អាមេរិ​កក្នុងការ​ផ្ដាច់​សេដ្ឋកិច្ច​ចេញពី​ចិន​។ បើ​ចង់​សងសឹក​ប្រឆាំង​ក្រុមហ៊ុន​អាមេរិក សមត្ថភាព​ចិន​នៅមានកម្រិត​ក្នុង​ការការពារ​ក្រុមហ៊ុន​ចិន​ទាំងនេះ ព្រោះ​អាមេរិក​មាន​បច្ចេកវិទ្យា​ខ្លាំង​និង​មាន​ឥទ្ធិពល​។ ដូច្នេះ​ការបើកចំហ​របស់​ចិន​ទៅ​ពិភព​ខាងក្រៅ​និង​ការ​បំបែក​យុទ្ធសាស្ដ្រ​អាមេរិក គួរតែ​ជា​រឿង​អាទិភាព​ដោយសារ​ចិន​មិនអាច​ទទួលយកបាន ចំណាត់ការ​ដែល​អាមេរិក​ធ្វើ​កន្លងមក​រួមទាំង​ចំណាត់ការ​ធ្វើ​ដាក់​កម្មវិធី​TikTok​។ 

​ជា​ការកត់សម្គាល់ ចាប់តាំងពី​អាមេរិក​មាន​ប្រធានាធិបតី​ដូណាល់ ត្រាំ​ចូល​ដឹកនាំ លោក​ត្រាំ​បាន​ព្យាយាម​យ៉ាងខ្លាំង​ធ្វើតាម​គោលនយោបាយ​ដែល​បានប្រកាស គឺ​គិត​អាមេរិក​ជាធំ និង​ធ្វើឲ្យ​អាមេរិក​អស្ចារ្យ​ម្ដងទៀត​។ លោក​បាន​ជំរុញឲ្យមាន​តុល្យភា​ពពាណិជ្ជកម្ម​ជា​មួយ​ចិន ទាមទារ​រក​យុត្ដិធម៌​ជុំវិញ​ករណី​ដែល​លោក​ចោទថា​ក្រុមហ៊ុន​ចិន​បាន​លួច​កម្មសិទ្ធិបញ្ញា​ក្រុមហ៊ុន​អាមេរិក​។ ចំណាត់ការ​បែបនេះ​បាន​ផ្ទុះ​ភាព​តានតឹង​យ៉ាងខ្លាំង រហូត​ក្លាយជា​សង្គ្រាម​ពាណិជ្ជកម្ម​មិនទាន់​ដោះស្រាយ​ចេញ​។ អាមេរិក​ក៏​ចាត់វិធានកា​រលើ​ក្រុមហ៊ុន​បច្ចេកវិទ្យា​យក្ស​ចិន​Huawei​ផងដែរ​កន្លងមក​។ អាមេរិក​ធ្លាប់​ចោទថា​ចិន​ប្រើប្រាស់​ឧបករណ៍​ពិសេស​បំពាក់​លើ​ផលិតផល​ក្រុមហ៊ុន​Huawei ដើម្បី​លួច​ស៊ើបការណ៍​សម្ងាត់​។ ក្រោយមក​អាមេរិក​បាន​ហាមឃាត់​មិន​ឲ្យមាន​កិច្ចសហកា​រ​ប្រើប្រាស់​បណ្ដា​ញ​5G​របស់​ចិន​ឡើយ ក្រោម​ហេតុផល​ដូចគ្នា​នឹង​ការហាមឃាត់​កម្មវិធី​Tik Tok​របស់​ក្រុមហ៊ុន​ByteDance គឺ​ព្រួយបារម្ភ​ពី​សន្ដិសុខ​ជាតិ​។ 

​គួរ​ជម្រាបជូន​ដែរថា Tik Tok​បង្កើតឡើង​ដោយ​ក្រុមហ៊ុន​ByteDance​របស់​ចិន​នៅ​ឆ្នាំ​២០១២​។ កម្មវិធី​កម្សាន្ត​សប្បាយ​មួយ​នេះ បាន​ទាក់ទាញ​ការគាំទ្រ​យ៉ាងខ្លាំង​ពី​មនុស្ស​គ្រប់​វ័យ​។ បច្ចុប្បន្ន​អ្នកប្រើប្រាស់​កម្មវិធី​Tik Tok​សកម្ម​ប្រចាំខែ​មាន​ចំនួន​ប្រមាណ​៨០០​លាន​នាក់ ហើយ​អ្នកប្រើប្រាស់​ភាគច្រើន​នៅ​អាមេរិក​និង​ឥណ្ឌា​។ Tik Tok មិនមែនជា​កម្មវិធី​ដំបូង​ដែល​អាមេរិក​ចាត់ទុកថា​គំរាមកំហែង​ដល់​ទិន្នន័យ​ឯកជន ជាពិសេស​ទិន្នន័យ​ផ្ទាល់ខ្លួន​របស់​បុគ្គលិក​យោធា​និង​អ្នក​ស៊ើបការណ៍​សម្ងាត់រ​បស់​អាមេរិក​នោះទេ ហើយក៏​មិនមែនជា​កម្មវិធី​ទីមួយ ដែល​អាមេរិក​ប៉ង​ទិញ​ពី​ចិន​ដែរ​។ តួយ៉ាង​កាលពីដើម​ឆ្នាំនេះ ក្រុមហ៊ុន​អាមេរិក បាន​ចរចា​ទិញ​កម្មវិធី​Grindr ជា​ប្រភេទ​កម្មវិធី​ទំនាក់ទំនង​សម្រាប់​បុរស​ភេទ​ទី​៣​ពី​ក្រុមហ៊ុន​Beijing Kunlun Tech​របស់​ចិន​ផងដែរ ក្នុងតម្លៃ​៨០៦​លាន​ដុល្លារ​៕
(​ដោយ​៖​ពេញ ផេង)